Zachowek - ważna nowelizacja przepisów

Uwaga – weszły w życie istotne zmiany w sprawach o zachowek. Wynika to z faktu wejścia w życie ustawy o fundacji rodzinnej, która w części zmieniła regulacje dotyczące prawa do zachowku.

PRAWO DO ZACHOWKU

Zacząć należy od przypomnienia, czym jest prawo do zachowku. Uprawnienie to służy zaspokojeniu roszczenia po zmarłej bliskiej osobie, która w formie testamentu przepisała całość spadku lub za życia dokonała darowizn ze swojego majątku na rzecz innej osoby. Osobie pominiętej przy dziedziczeniu przysługuje równowartość połowy (w wyjątkowych przypadkach 2/3) z udziału, który przysługiwałby jej ze spadku, gdyby testamentu nie było i dziedziczenie następowało na podstawie ustawy.

NOWE ROZWIĄZANIA – KORZYSTNE ROZWIĄZANIA DLA ZOBOWIĄZANYCH DO ZAPŁATY

Nowo wprowadzone przepisy uregulowały nowe instrumenty, które co do zasady zmierzają do większej ochrony i zabezpieczenia osoby, która zachowek ma wypłacić. Przede wszystkim wprowadzono możliwość zrzeczenia się zachowku, rozłożenia na raty zachowku, odroczenia terminu płatności zachowku, a także obniżenia przez Sąd wysokości przysługującego zachowku.

ZASTOSOWANIE PRZEPISÓW W PRAKTYCE

Co tak naprawdę oznaczają nowe przepisy ? Jeśli chodzi o zrzeczenie się zachowku, to tak naprawdę nie było do tej pory regulacji, stanowiącej podstawę do zrzeczenia się zachowku – możliwe było jedynie zrzeczenie się dziedziczenia, co jednak nie obejmowało zachowku. Z kolei rozłożenie zachowku na raty, pozwala osobie zobowiązanej na znacznie mniej odczuwalne ekonomicznie wypłacenie przysługującego zachowku, aniżeli w sytuacji, gdyby ten zachowek miał zostać wypłacony w całości jednorazowo. Należy pamiętać, że w przypadku zachowku najczęściej wchodzą w grę kwoty od kilkunastu do nawet kilkuset tysięcy złotych. Z tych samych względów korzystne dla osoby zobowiązanej jest wprowadzenie możliwości odroczenia terminu płatności zachowku – jeśli osoba zobowiązana do wypłaty nie posiada środków umożliwiających niezwłoczną wypłatę zachowku, Sąd może odroczyć termin jego płatności np. na kilka miesięcy. Finalnie obniżenie zachowku, pozwala na obniżenie świadczenia pieniężnego podlegającego wypłacie, w przypadku wyjątkowych okoliczności sprawy, które pozwalają na ocenę, że wypłata pełnego zachowku byłaby w odczuciu społecznym niezgodna z normami moralnymi i obyczajowymi.

FUNDACJA RODZINNA

Na marginesie należy również dodać, że poszerzony został katalog źródeł zaspokojenia zachowku, poprzez świadczenie od fundacji rodzinnej i mienie otrzymane w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Wprowadzono także obowiązek doliczania do substratu zachowku funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej wniesionego przez spadkodawcę – natomiast te przepisy znacznie rzadziej znajdą zastosowanie, więc wystarczające wydaje się poprzestanie na odnotowaniu tychże zmian.

PODSUMOWANIE

Podsumowując, zachowek, czyli instytucja stanowiąca zabezpieczenie osób najbliższych, które ze spadku nic lub niewiele otrzymują, poprzez nowe przepisy osłabiła pozycję osoby uprawnionej do zachowku. Wprowadzone instrumenty dają szersze możliwości Sądowi, co do sposobu i terminu płatności zachowku, jednakże zmiany te korzystne są przede wszystkim z punktu widzenia osoby zobowiązanej do zapłaty. Należy jednak pamiętać, że samo wprowadzenie tychże regulacji, nie oznacza, że Sąd musi je zastosować – w każdej sprawie okoliczności powinny być na tyle precyzyjnie ustalone, aby rzeczywiście istniały podstawy do ich zastosowania.

Kancelaria Adwokacka adwokat Artur Ślemp
Siedziba kancelarii:
ul. Paderewskiego 1B/4, 35-328 Rzeszów
Filia kancelarii:
ul. Jagiellońska 14/3, 35-025 Rzeszów

tel. 886 083 990
e-mail: [email protected]
https://as-adwokat.pl